Z inicjatywy Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma oraz Fundacji Pamięć Treblinki w dn. 02.08.2016 r. w Muzeum Walki i Męczeństwa uczczono 73. rocznicę buntu więźniów obozu Treblinka II.

            2 sierpnia 1943 roku w obozie zagłady w Treblince wybuchł zbrojny bunt, w którym wzięło udział ponad 800 więźniów. Poza teren obozu przedostało się około 200 więźniów, do końca wojny doczekała połowa z nich.  Opis tego dramatycznego wydarzenia w książce "Bunt w Treblince" przedstawił zmarły 19.02.2016 r. Samuel Willenberg -  ostatni świadek zbrodni niemieckiej dokonanej w obozie zagłady w Treblince.        

            W listopadzie 1943 r. obóz zagłady w Treblince został zlikwidowany. W ciągu 16 miesięcy zamordowano w nim blisko 900 tys. Żydów (około 760 tys. z nich pochodziło z terenów polskich) oraz Romów i Sinti z Polski i Niemiec.          

            Pod pomnikiem w centralnym miejscu pamięci Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince  pamięć poległych i zamordowanych w obozie zagłady uczcili prof. dr hab. Paweł Śpiewak — dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma, prof. Barbara Engelking kierownik Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN,  naczelny rabin Polski Michael Schudrich, rabin Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie Stas Wojciechowicz, ambasador Republiki Czeskiej Jakub Karfík, dyrektor Zarządu Fundacji im. prof. M. Schorra Grażyna Pawlak, przewodnicząca warszawskiej gminy wyznaniowej Anna Chipczyńska i grupa edukatorów z Instytutu Yad Vashem.

            Wspominając desperackie wystąpienie garstki słabo uzbrojonych więźniów Ada (Krystyna) Lubelczyk-Willenberg zacytowała fragment książki męża "Ten dzień był dla nas dniem wyjątkowym. Mieliśmy nadzieję, że spełni się w nim to, o czym od dawna marzyliśmy. Nie myśleliśmy, czy pozostaniemy przy życiu. Jedyne, co nas absorbowało, tomyśl aby zniszczyć fabrykę śmierci, w której się znajdowaliśmy."

            W swoim wystąpieniu ambasador Jakub Karfík podkreślił "Przybyliśmy tu, by dać świadectwo o mrocznych zakamarkach duszy ludzkiej. W realizacji Holocaustu brały udział konkretne osoby. Znamy ich imiona i nazwiska, wiemy, jaką odegrali rolę. Ich ofiary także miały imiona i nazwiska, miały też własne niepowtarzalne życie, które zostało nagle i brutalnie zakończone. Nie ma już żyjących więźniów Treblinki. Zostały po nich wspomnienia i  zobowiązanie dla nas . To my musimy dbać, by ludzie nie uwierzyli, że ta tragedia to przeszłość i nigdy się nie powtórzy. Musimy przypominać obecnym i przyszłym pokoleniom, że świadectwo Treblinki to zarazem świadectwo człowieczeństwa i odczłowieczenia."            

            Po zakończeniu uroczystości kierownik Muzeum Edward Kopówka przedstawił grupie edukatorów z Instytutu Yad Vashem najważniejsze fakty z historii obozu oraz wyniki prac archeologicznych. 
            Pan Michał Chocholatý przekazał do biblioteki Muzeum dwie książki swojego autorstwa oraz nagrania rozmów z naocznymi świadkami wydarzeń w Treblince.